Simsarlık sözleşmeleri, bir kişinin taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının hazırlanmasını sağladığı veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmelerin kurulması hâlinde ücrete hak kazandığı sözleşmelerdir.(TBK-520)
Sözleşme kurulmasına imkanı hazırlamak, tarafları bir araya getirmek yada bir araya gelmelerini sağlamak olarak düşünülebilir.
Günümüzde simsarlık sözleşmesinin en güzel örneklerinden birisi emlak komisyonculuğu olarak karşımıza çıkmaktadır. Evini, dükkanını, tarlasını yada arsasını satmak isteyen ama kendi başına değerinde satamayan bir kişi, emlakçı yardımıyla bunu değerinde satma imkanı bulur. Aynı şekilde; aradığı kriterlerde taşınmazı bulamayan alıcı; bütçesine en uygun taşınmazı almak için emlakçıya müracaat eder.
Işte tarafları bir araya getiren emlakçı, emlak komisyon ücretine hak kazanır. Burada temel kriter, bir araya gelen kişilerin alım satım hususunda olumlu bir karara varmaları, yani satım sözleşmesinin kurulmasıdır. Aksi takdirde komisyoncu ücrete hak kazanamaz.
Ücrete ilişkin, tarafların kendi arasında bir anlaşmaya varması mümkündür. TBK-522’ye göre bir ücret belirlenmemişse tarifeye göre; tarife yoksa teamüle göre ücret belirlenir.
Bir diğer önemli husus; simsarlık sözleşmesi kural olarak şekle tabi değildir. Fakat bunun en önemli istisnası TBK-520’de düzenlenmiştir. Buna göre taşınmaz simsarlığı mutlaka yazılı şekilde yapılmalıdır. Aksi takdirde geçerli olmaz.
Yapılan emlak komisyon sözleşmelerinin, icra kabiliyeti olduğu unutulmamalı ve bu işlemlerin yapılması sırasında dikkatli olunması gereklidir.
Av. Mustafa GÜNDOĞDU